سامانه مودیان مالیاتی، یک سامانه ثبت نام و گزارش درآمد برای اشخاص حقیقی و حقوقی است که در صورت داشتن درآمد از هر نوعی، باید در این سامانه ثبت نام کنند. سوالی که پیش می‌آید، این است که آیا تمام افراد باید در سامانه مودیان ثبت نام کنند یا خیر؟ به عبارتی دیگر چه افرادی از ثبت نام در سامانه مودیان معاف هستند؟
گروه‌های معاف از مالیات در سامانه مودیان
چه افرادی در سامانه مودیان معاف از مالیات هستند و لازم نیست در این سامانه ثبت نام کنند؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که بر اساس مصوبه هیئت وزیران، اشخاص حقیقی شاغل که در حوزه‌های دامپروری، کشاورزی و همچنین کارگاه‌های فرش دستباف و صنایع دستی فعالیت می‌کنند، ملزم به ثبت نام در این سامانه و صدور صورت حساب الکترونیکی نیستند. همینطور مشخص شد که در این رابطه، با توجه به مصوبه هیأت وزیران در ۲۴ فروردین امسال، اشخاص زیر، از الزام ثبت نام در سامانه مودیان و همینطور صدور صورتحساب الکترونیکی، مستثنی هستند. این اشخاص شامل:
| براساس قانون | مشاغل مشمول معاف از مالیات |
| با توجه به ماده ۸۱ قانون مالیات‌های مستقیم | 1) اشخاص حقیقی که دارای فعالیت‌های دامپروری، کشاورزی، دامداری، پرورش ماهی، زنبور عسل، پرورش طیور، صیادی و ماهیگیری، احیای مراتع و جنگل‌ها، نوغان داری، باغات اشجار از هر قبیل هستند، معاف از مالیات می‌باشند. |
| با توجه به ماده ۱۴۲ قانون مالیات‌های مستقیم | 2) اشخاص حقیقی که در کارگاه‌های فرش دستباف، شرکت‌های تعاونی، اتحادیه‌های تولیدی و همینطور صنایع دستی فعالیت می‌کنند هم، مستثنی هستند. |
| با توجه به ماده ۹۵ اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم | 3) این گروه شامل کسانی است که صرفا فروشنده و ارائه دهنده کالا و خدمات هستند و معاف از مالیات بر ارزش افزوده می‌باشند. |
مدیر خدمات مالیاتی اتاق تهران، پیشنهاد کرد که مودیان برای این که بتوانند تشخیص دهند که به گروه سوم مذکور تعلق دارند یا نه، باید به گروهبندی موضوع آیین نامه اجرایی ماده ۹۵ توجه کنند.
- گروه اول
اشخاص زیر از لحاظ انجام تکالیف موضوع آیین نامه، جزء مودیان گروه اول به حساب می‌آیند:
| ردیف | مودیان گروه اول |
| 1 | تمامی صادر کنندگان و وارد کنندگان |
| 2 | صاحبان هتل‌های سه ستاره و بالاتر |
| 3 | صاحبان کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی و همینطور بهره‌برداران معادن دارای پروانه بهره‌برداری از وزارتخانه‌ها |
| 4 | صاحبان زایشگاه‌ها، بیمارستان‌ها، کلینیک‌های تخصصی و درمانگاه‌ها |
| 5 | صاحبان مشاغل صرافی |
| 6 | صاحبان موسسات حسابداری، دفترداری، حسابرسی خدمات مالی و ارائه دهندگان خدمات مدیریتی مشاوره‌ای و طراحی سیستم |
| 7 | صاحبان موسسان حمل و نقل موتوری، دریایی، زمینی و هوایی اعم از مسافربری یا باربری |
| 8 | سایر صاحبان مشاغل و حرفه‌هایی که درآمد ابزاری شامل فروش کالا یا فروش کالا و ارائه خدمات دارند |
- گروه دوم
گروه دوم مربوط به سایر صاحبان مشاغل و حرفی که درآمد ابزاری دو سال قبل آن‌ها یا آخرین درآمد قطعی شده آن‌ها، بیشتر از ۱۸ میلیارد ریال و مساوی بوده است. همینطور اگر این افراد درآمدشان کمتر از مبلغ ۵۵ میلیارد ریال باشد، شامل گروه دوم هستند.
- گروه سوم
صاحبان مشاغلی که در گروه‌های اول و دوم قرار نمی‌گیرند، به گروه سوم تعلق داده می‌شوند.
تبصره های مربوط به مودیان
در ادامه به تبصره های ذکر شده در قانون معاف از مالیات می پردازیم.
| تبصره ۱ | سازمان می‌تواند در صورت تشخیص ضرورت، تا پایان دی هر سال، فهرست مشاغل اضافه شده به گروه اول را با توجه به نوع فعالیت تهیه کند. همینطور از طریق درج آگهی در روزنامه‌های رسمی کشور و یک نمونه از روزنامه‌های کثیرالانتشار یا از طریق تشکل‌های حرفه‌ای و زیربط، به مدیران مالیاتی اعلام نماید. مودیان از ابتدای سال مالیاتی، مکلف به اجرای تکالیف تعیین شده مربوط به گروه اول خواهند بود. |
| تبصره ۲ | در مواردی که مدیران فقط به فعالیت ارائه خدمات اشتغال داشته باشند، ۵۰ درصد نصاب‌های تعیین شده، مبنای گروهبندی محسوب می‌شوند. |
| تبصره ۳ | در مشاغل مشارکتی از جمله اختیاری یا قهری، درآمد ابرازی و یا قطعی شده مشارکت، ملاک عمل است. |
| تبصره ۴ | صاحبان حرفه و مشاغل، موضوع آیین نامه را در اولین سال تاسیس به استثناء مدیرانی که به واسطه موضوع فعالیت جزء گروه اول قرار گرفته‌اند، جزء گروه سوم محسوب می‌شوند. از طرفی دیگر از سال سوم فعالیت به بعد، باید با توجه به نصاب‌های مقرر طبقه‌بندی شوند و نسبت به انجام تکالیف، قانونی عمل کنند. |
| تبصره ۵ | تسلیم اظهارنامه گروه‌های بالاتر به وسیله صاحبان مشاغلی که در گروه‌های پایین‌تر قرار دارند، معنی ندارد. لاکن صرف انجام این امر، مودی را در گروه‌هایی که بالاتر هستند، قرار نخواهد داد. |
توضیحاتی که ما در این محتوا ارائه دادیم، مربوط به سامانه مودیان مالیاتی بود و عنوان کردیم بسیاری از افراد می‌توانند در این سامانه ثبت نام و فعالیت کنند. از طرفی دیگر مشخص شد که یک سری از افراد و مشاغل هم، از ثبت نام در این سامانه معاف هستند. به عبارتی دیگر، دسته‌ای از افراد که در قسمت‌های بالاتر آن‌ها را نام بردیم و طبقه‌بندی کردیم، در این سامانه معاف از مالیات هستند و ضرورتی ندارد که در آن ثبت نام کنند. برای اطلاعات بیشتر در خصوص وظایف اشخاص مشمول می توانید به مقالات مرتبط با سامانه مودیان در وبسایت هلومگ مراجعه کنید.