طبق استاندارد حسابداری، حسابرس هنگام برنامه ريزی و اجرای روشهای حسابرسی، و هنگام ارزيابی نتايج حاصل، بايد خطر وجود تحريف ناشی از تقلب یا اشتباه را، در نظر گيرد. تحریف در صورتهای مالی می‌تواند از تقلب یا اشتباه ناشی شود. ” اشتباه ” عبارتست از هرگونه تحریف سهوی در صورتهای مالی و تقلب تحریف صورتهای مالی به صورت عمدی. بنابراین باید استاندارد حسابداری از تقلب تا اشتباه در نظر گرفته شود.
- تقلب：به اقدامات عمدی یک یا چند نفر از مدیران، کارکنان یا اشخاص ثالث اطلاق می‌شود که به ارائه نادرست صورتهای مالی منجر می‌شود. در حالت دیگر، در صورت تحریف یک حقیقت و یا کتمان یک اشتباه عمدی، این عمل نیز تقلب خوانده می‌شود.
تقلب دربرگیرنده موارد زیرمی‌باشد:
- سوء استفاده ازدارایی‌ها
- سرقت دارایی‌ها
- ثبت معاملات بدون مدارک مثبته
- بکارگیری رویه‌های نادرست حسابداری
- ارائه نادرست آثار مالی معاملات یا حذف آنها از اسناد و مدارک
- سندسازی و دستکاری یا تغییر سوابق حسابدار
جهت اطلاع حسابداران:
از آنجا که برای کتمان تقلب ممکن است از طرح‌های پیچیده و سازمان یافته‌ای چون جعل، ثبت نکردن عمدی معاملات یا دادن اطلاعات نادرست به حسابرس استفاده شود، خطر کشف نشدن این تقلبها، به‌مراتب بیش از خطر کشف نشدن خطاهای ناشی از اشتباه است. روشهای حسابرسی که برای کشف یک اشتباه مؤثر است ممکن است برای کشف تقلب، بی‌اثر باشد.
اشتباه：خطاهای سهوی درصورتها ومدارک مالی مانند اشتباه غیرعمدی در استفاده ازاصول حسابداری ، مانند:
- بکارگیری نادرست و سهوی رویه‌های حسابداری
- اشتباه محاسباتی یا دفتری در اسناد یا مدارک اولیه حسابداری
- بی توجهی به حقایق موجود یا برداشت نادرست از آنها
مسئولیت حسابرسی
اگرچه حسابرسی می‌تواند عاملی بازدارنده بری وقوع تقلب و یا اشتباه محسوب شود، اما مسئولیت پیشگیری از تقلب و اشتباه با حسابرس نیست. بنابراین درصورت مشاهده احتمال خطا، آموزش استاندارد حسابداران در راستای شناسایی اینگونه خطاها، خواه تقلب یا اشتباه، باید در راس کار مدیران قرار گیرد.